Stanisław Kubicki
(1889-1942)
Dwujęzyczny poeta, artysta malarz, grafik i teoretyk sztuki. Pacyfista, anarchista, ekolog i patriota. Artysta, urodzony w 1889 roku w polskiej rodzinie na obszarze ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego, wychowywał się jednocześnie w dwóch kulturach. Początkowo studiował architekturę (1908-1909) na Berliner Bauakademie i równolegle uczęszczał na Wydział Filologiczny Friedrich-Wilhelm-Universität, następnie poznawał botanikę i zoologię (1909-1911), do których pasji nie porzucił do końca życia, a których wpływ uwidocznił się w obrazach z początku lat 30. XX wieku. Nie ukończywszy jednak tych fakultetów, rozpoczął w 1911 naukę na Königliche Kunstschule w Berlinie, którą przerwała I wojna światowa. Jako obywatel Rzeszy został wówczas wcielony do armii i wysłany na obszar Wielkopolski. Z powodu odniesionych ran został przeniesiony do służby zastępczej, podczas której powstaną projekty jego późniejszych grafik.
W 1917 roku Kubicki poznał Jerzego Hulewicza, wydawcę „Zdroju", z którym utworzyli na początku 1918 roku grupę Bunt, nazywaną przez krytykę poznańskim ekspresjonizmem. W programowym piśmie Kubicki publikuje nie tylko swoje grafiki, lecz również poezję. Dzięki jego żonie, Margaret, polscy artyści nawiązują kontakt ze środowiskiem niemieckich ekspresjonistów związanych z pismem „Die Aktion". Łączy ich przeciwstawienie się naturalizmowi w sztuce i zbliżone poglądy. Jednak od kosmopolitycznych, internacjonistycznych i nawołujących do ogólnoeuropejskiego braterstwa kolegów z Berlina, Polaków różni cel jakim jest walka o narodową tożsamość, nadzieja na niepodległość kraju oraz dobro polskiego społeczeństwa, w tym podniesienie poziomu artystycznego. Sztuka ma być narzędziem do realizacji tych celów. W 1920 grupa oficjalnie kończy swoją działalność.
Kubicki jako jeden z siedmiu twórców z Polski i jedyny przedstawiciel grupy Bunt wystawiał swe prace w słynnej berlińskiej galerii awangardy „Der Sturm" w latach 1919-1920 i publikował swoje grafiki w czasopiśmie o tej samej nazwie, którego wydawcą był Herwartha Waldena. W 1918 roku wrócił do Berlina, a w 1922 roku założył grupę „Progressive", która wystawiała prace swoich członków zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Kubicki marzył o wspólnocie wolnej od przymusu i hierarchii. W latach 30. XX wieku, po przejęciu władzy przez nazistów w Niemczech, artysta przenosi się do Poznania. W Polsce, pomimo swoich pacyfistycznych poglądów, włącza się w działania patriotyczne. Po wybuchu II wojny światowej działał jako kurier. W 1941 roku został aresztowany w Warszawie, uwięziony na Pawiaku, po czym zamordowany prawdopodobnie w czerwcu 1942 r.
Powiązane wydarzenia